Page 296 - บทความแนวปฏิบัติที่ดี KM มทร.+2 ครั้งที่ 10
P. 296
290
บทน า
การให้บริการทางวิชาการแก่สังคมเป็นหน้าที่หนึ่งในภารกิจหลักของมหาวิทยาลัย ในฐานะที่เป็น
สถาบันการศึกษาขั้นอุดมศึกษา ที่มหาวิทยาลัยพึงให้บริการทางวิชาการแก่ชุมชน สังคมและประเทศชาติ ใน
รูปแบบต่างๆ ตามความถนัดและความเชี่ยวชาญของคณาจารย์ การให้บริการทางวิชาการอาจให้เปล่าโดยไม่
คิดค่าใช้จ่ายหรืออาจคิดค่าใช้จ่ายตามความเหมาะสม โดยให้บริการทั้งหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน
หน่วยงานอิสระ ชุมชนและสังคม เพื่อให้เกิดการบูรณาการกับการเรียนการสอนและวิจัย ส่งเสริมและ
สนับสนุนภูมิปัญญาท้องถิ่นให้เป็นแหล่งเรียนรู้ของสังคม ถ่ายทอดความรู้และเทคโนโลยีที่เหมาะสมบน
พื้นฐานวัฒนธรรมที่ดีงามของท้องถิ่น เพื่อเสริมสร้างความเข็มแข็งและการพึ่งพาตนเองของชุมชนและการ
เรียนรู้ตลอดชีวิต วิจัยและพัฒนาต่อยอดเชื่อมโยงความรู้และประสบการณ์จากการบริการวิชาการแก่สังคม
เผยแพร่ความรู้ การถ่ายทอดเทคโนโลยีและแนวปฏิบัติที่ดีจากการให้บริการทางวิชาการสู่สาธารณะ ซึ่งจะช่วย
ให้ประชาชนมีความรู้ความเข้าใจในการด าเนินชีวิตได้ดีขึ้น รูปแบบการให้บริการทางวิชาการมีความ
หลากหลาย เช่น ท างานวิจัยเพื่อตอบค าถามต่างๆ หรือเพื่อชี้แนะสังคม การให้บริการทางวิชาการนอกจาก
เป็นการท าประโยชน์ให้สังคมแล้ว คณะฯ ยังได้รับประโยชน์ในด้านต่างๆ คือ การเพิ่มพูนความรู้และ
ประสบการณ์ของอาจารย์อันจะน ามาสู่การการบูรณาการเพื่อใช้ประโยชน์ทางด้านการจัดการเรียนการสอน
และการวิจัย พัฒนาต าแหน่งทางวิชาการของอาจารย์ และสร้างเครือข่ายแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ความร่วมมือกับ
หน่วยงานต่าง ๆ โดยเป็นการสร้างความเข้มแข็งและยั่งยืนให้กับชุมชน
เศรษฐกิจพอเพียง (Sufficiency Economy) เป็นปรัชญาที่ยึดหลักทางสายกลาง ที่ใช้แนวทางการ
ด ารงอยู่และปฏิบัติของประชาชนในทุกระดับให้ด าเนินไปในทางสายกลาง มีความพอเพียง และมีความพร้อมที่
จะจัดการต่อผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลง ซึ่งจะต้องอาศัยความรอบรู้ รอบคอบและระมัดระวังในการ
วางแผนและด าเนินการทุกขั้นตอน ทั้งนี้เศรษฐกิจพอเพียงเป็นการด าเนินชีวิตอย่างสมดุลและยั้งยืน เพื่อให้
สามารถอยู่ได้ ในโลกโลกาภิวัฒน์ที่มีการแข่งขันสูง
ชุมชนบ้านไสต้นวา มีลักษณะของภูมิประเทศโดยทั่วไป พื้นที่เป็นที่ราบและที่ดอนค่อนข้างสูงและ
เป็นชายทะเล พื้นที่ทางตอนเหนือจะเป็นที่ราบค่อนข้างสูง ส่วนพื้นที่ทางทิศตะวันออกเป็นที่ราบมีภูเขา ทิศ
ตะวันตกเป็นเทือกเขาบางส่วนและติดกับชายทะเล ส่วนทิศใต้เป็นพื้นที่ราบ ชุมชนบ้านไสต้นวาตั้งอยู่ที่ต าบล
บ่อหิน อ าเภอสิเกา จังหวัดตรัง มีเนื้อที่ทั้งหมดจ านวน 14,950 ไร่ มีครัวเรือนจ านวน 295 ครัวเรือน
ประชากรจ านวนทั้งหมด 929 คน เป็นเพศชาย 432 คน เพศหญิง 497 ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพ
เกษตรกรรม ได้แก่ การท าสวนยางพารา สวนปาล์มน้ ามัน เป็นต้น และประกอบอาชีพท าการประมง
นอกจากนี้ประชากรบางส่วนประกอบอาชีพมากกว่าหนึ่งอาชีพควบคู่กัน คือ การรับจ้างและเกษตรกรรม
ประมงและเกษตรกรรม จากการส ารวจความต้องการขั้นต้นโดยการสัมภาษณ์แกนน าของชุมชนพบว่า สมาชิก
ในชุมชนต้องการให้คณะฯ อบรมให้ความรู้และการถ่ายทอดเทคโนโลยี ด้านการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ า การแปรรูป
ผลิตภัณฑ์สัตว์น้ า เศรษฐกิจพอเพียง การท าบัญชีครัวเรือน ให้กับสมาชิกในชุมชนเพื่อพัฒนาอาชีพ เสริมรายได้
และลดรายจ่ายของครัวเรือน
ดังนั้นจากหลักการและเหตุผลดังกล่าว สาขาศึกษาทั่วไป คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง
ได้ตระหนักถึงความรับผิดชอบต่อการให้บริการทางวิชาการแก่สังคม ด้วยการจัดโครงการบริการวิชาการแก่
สังคมในพื้นที่ชุมชนบ้านไสต้นวา ต าบลบ่อหิน อ าเภอสิเกา จังหวัดตรัง โดยจัดอบรมเชิงปฏิบัติการเริ่มต้นจาก
การด าเนินชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงในชุมชน ให้มีความเป็นอยู่อย่างมีความสุขและด าเนินการส่งเสริม
การเรียนรู้การปฏิบัติตนตามแนวเศรษฐกิจส าหรับประชาชนและมุ่งพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องและยั้งยืน
