Page 518 - บทความแนวปฏิบัติที่ดี KM มทร.+2 ครั้งที่ 10
P. 518
512
การเบิกหน้าพระเป็นหนึ่งในขั้นตอนในการไหว้ครูหนังใหญ่ ซึ่งเป็นพิธีกรรมความเชื่อ
ที่ศิลปะการแสดงของไทยทุกแขนงต้องมีพิธีไหว้ครู เพื่อแสดงถึงความสง่างาม อลังการ ในฐานะการแสดง
มหรสพหลวง
การเบิกหน้าพระ หมายถึง การบูชาและสักการะหนังรูปพระฤษี หนังรูปพระอิศวร และ
หนังรูปพระนารายณ์ ซึ่งเป็นตัวแทนของเทพเจ้า ครูอาจารย์ ตลอดจนสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลาย เพื่อให้เกิดความ
เป็น สิริมงคลก่อนการแสดงหนังใหญ่
2. ขั้นตอนและวิธีการเชิดเบิกหน้าพระหนังใหญ่
ก่อนการแสดงหนังใหญ่ทุกครั้งต้องประกอบพิธีไหว้ครูหรือเรียกว่า “พิธีเบิกหน้าพระ” ซึ่งอุปกรณ์
ที่ใช้ในการประกอบพิธีกรรมประกอบด้วย
1. หนังรูปพระนารายณ์
2. หนังรูปพระฤษี
3. หนังรูปพระอิศวร
4. หนังรูปลูกศร 2 ตัว
5. หนังรูปโต๊ะหมู่บูชา
6. โต๊ะหมู่บูชาจ านวน 4 ตัว
7. เครื่องสังเวยและเครื่องบูชา
การจัดตั้งหนังรูปเทพเจ้าทั้งสามพระองค์หนังลูกศรและหนังรูปโต๊ะหมู่บูชาจัดตั้งบริเวณกึ่งกลาง
ด้านหน้าจอหนัง โดยบริเวณด้านหน้าตัวหนังเทพเจ้าทั้งสามพระองค์จัดวางโต๊ะหมู่ส าหรับวางเครื่องสังเวย
ประกอบด้วยบายศรีปากชาม 1 ชุด หัวหมูสุก 1 หัว กล้วยน้ าว้า 1 หวี ส้ม (ผลไม้ตามแต่ที่
หาได้) 1 ชุดมะพร้าวอ่อน 1 ผล ขนมหวานเช่นทองหยอดฝอยทองขนมชั้นขนมหม้อแกง หรือขนมอื่นๆ ตาม
ความเหมาะสมเหล้าขาว 1 ขวดขันท าน้ ามนต์หรือหม้อท าน้ ามนต์ 1 ชุดดอกไม้ธูปเทียน เงินก านลจ านวน 12
บาท เทียนขาวหนัก 1 บาทจ านวน 6 เล่ม
เมื่อเตรียมเครื่องบัดพลีหรือเครื่องสังเวยพร้อมแล้วน ามาจัดวางตามล าดับ คือ บายศรีปากชามวาง
บนโต๊ะหมู่ตัวกลาง กล้วยน้ าว้าจัดใส่โตก วางบนโต๊ะหมู่ตัวริมด้านขวาของจอหนัง ส้มจัดใส่พานวางบนโต๊ะหมู่
ตัวริมด้านซ้ายของจอ มะพร้าวอ่อนเปิดแล้วจัดใส่โตกวางกับพื้นคู่กับเหล้าขาวเปิดขวดแล้ว หัวหมูสุกจัดใส่ถาด
วางกับพื้นตรงกลางของเครื่องสังเวย ขันน้ ามนต์หรือบาตรน้ ามนต์วางด้านข้างคู่กับมะพร้าวอ่อนด้านขวาของ
จอหนังตั้งดอกไม้ธูปเทียนพร้อมเงินจ านวน 12 บาทจัดวางด้านซ้ายของจอหนัง ขนมต่างๆ จัดวางบนโต๊ะหมู่
ตามความเหมาะสม กระถางธูปจัดวางด้านหน้าหนังรูปโต๊ะหมู่ เทียนขาวน้ าหนัก 1 บาทน าไปติดที่หนังรูป
เทพเจ้าบริเวณกึ่งกลางไม้ทาบตัวหนังซึ่งจะมีฐานอลูมิเนียมรองรับเทียนให้ติดอยู่ประจ าหนังรูปเทพเจ้าทั้งสาม
พระองค์ การติดเทียนประจ าตัวหนังรูปเทพเจ้าท ามุมประมาณ 45 องศา เพื่อให้น้ าตาเทียนหยดลงพื้นไม่ติดตัว
หนัง หนังรูปพระนารายณ์ติดเทียนด้านขวา หนังรูปพระฤษีติดเทียนด้านขวา และหนังรูปพระอิศวรติดเทียน
ด้านซ้าย ตามล าดับ
เมื่อติดเทียนประจ าหนังรูปเทพเจ้าเสร็จแล้ว ก็น าพวงมาลัยคล้องประจ าหนังรูปเทพเจ้าทั้งสาม เพื่อ
เป็นการสักการบูชาครูอาจารย์ และใช้เทียนชนวนส าหรับจุดเทียนและธูปบูชาครูซึ่งจะตั้งบนโต๊ะหมู่ด้านซ้าย
ของจอหนัง
เมื่อจัดเตรียมอุปกรณ์ประกอบพิธีเรียบร้อยแล้ว วงปี่พาทย์ซึ่งบรรเลงประกอบการแสดงหนังใหญ่จะ
เริ่มท าก านลบูชาครูทางด้านดนตรี หลังจากนั้นหัวหน้าคณะหรือผู้ประกอบพิธีจุดเทียนที่หนังรูปพระฤษีหนัง
รูปพระอิศวรและหนังรูปพระนารายณ์ตามล าดับ โดยวงปี่พาทย์เริ่มบรรเลงเพลงโหมโรง ต่อจากนั้นหัวหน้า
