Page 535 - บทความแนวปฏิบัติที่ดี KM มทร.+2 ครั้งที่ 10
P. 535
529
2. Encouragement of operating, the college should prepare supporting of operating
continuingly such as encouragement of working together.
3. Reporting the result for follow the operating, prepare the conclusion memorandum
to the college by the agreement that affect assessment of the operating together
with conditional of operating is conform with correlation and assessment the
performance result.
4. Assessment of the operating result by using PDCA principle is followed the result of
improvement and improve the target goal in level of department and report the
result to the administrator and prepare for interchange the knowledge between the
instructor of department continuingly.
บทน า
จังหวัดนครราชสีมา หรือโคราช เป็นจังหวัดที่มีความส าคัญทางประวัติศาสตร์อันมีมรดกวัฒนธรรมที่
หลากหลายทั้ง โบราณสถาน โบราณวัตถุ แหล่งโบราณคดี แหล่งประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม
ประเพณี ภาษา การละเล่นพื้นบ้าน ชาวไทยโคราชมีวัฒนธรรม ที่แตกต่างไปจากกลุ่มไทยลาว เขมร และส่วย
แต่มีวัฒนธรรมคล้ายคลึงกับชาวไทยภาคกลาง ทั้งภาษาพูด ประเพณี พิธีกรรม แต่สิ่งที่แตกต่างไปจากไทย
ภาคกลาง คือภาษาพูดที่มีส าเนียงเพี้ยนเหน่อ มีค าภาษาไทยลาวปนอยู่ในภูมิภาคอีสาน มีเอกลักษณ์ ในเรื่อง
ของประเพณีความเชื่อภูมิปัญญา สังคม สถาปัตยกรรม และผลงานทางวัฒนธรรม เช่น ภาษาและวรรณกรรม
ศิลปกรรม ดนตรี และการละเล่นเพลงพื้นบ้าน
ในภูมิภาคอีสานวงมโหรีเป็นการเอาเครื่องดนตรีประเภท เครื่องสี เครื่องตี และเครื่องเป่า มาบรรเลง
ร่วมกัน ซึ่งใช้ประกอบพิธีกรรมในงานบุญประเพณีต่างๆ ตั้งแต่อดีต ปัจจุบันการสืบทอดมโหรีในภาคอีสานมี
การปฏิบัติสืบทอดอยู่ 2 กลุ่มใหญ่ ๆ คือ กลุ่มแรกอีสานใต้ คือ กลุ่มเชื้อสายเขมร ได้แก่พื้นที่ 3 จังหวัด คือ
สุรินทร์ บุรีรัมย์ และศรีษะเกษ การบรรเลงวงมโหรีจะประกอบไปด้วยเครื่องดนตรี ซอ ปี่ กระจับปี่ กลอง
ฉิ่ง ฉาบ และระนาด มโหรีอีสานใต้ ที่จังหวัดศรีสะเกษ บุรีรัมย์ สุรินทร์ และสระแก้ว มีการเชื่อมโยงความรู้
ความเข้าใจระหว่างวัฒนธรรมส่วนกลางกับ ท้องถิ่น ไม่เฉพาะเรื่องมโหรีอีสานเท่านั้น แต่ครอบคลุมเพลง
ดนตรีอีกหลายประเภท ทั้งปี่พาทย์ ตุ้มโมง กันตรึม เจรียง รวมถึงภาษาวัฒนธรรม ซึ่งมีความใกล้เคียงกัน
อย่างแยกออกไม่ได้ มโหรีอีสานใต้ไม่ใช่มโหรีแบบแผนราชส านัก ที่น าเครื่องปี่พาทย์ (ย่อส่วน) ผสมกับ
เครื่องสาย โดยเฉพาะต้องมี “ซอสามสาย” ในวง หรือมโหรีเครื่องสี่ เครื่องหก แต่หมายถึงวงดนตรีที่
ประกอบด้วยเครื่องดีดสีตีเป่า ไม่จ ากัดประเภท จ านวนชิ้น และการจัดวง ยืดหยุ่นไม่ตายตัวตามสถานการณ์
ร้องเล่นเพื่อขับกล่อมบันเทิงใจ มโหรี จังหวัดสระแก้ว ประกอบด้วยขิม ขลุ่ย ซอด้วง ซออู้ จะเข้ (กระปือ)
กลองกันตรึม เครื่องประกอบจังหวะ มโหรี อ าเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ ใช้ปี่แทนขลุ่ย ไม่มีขิม แต่มี
กระจับปี่ (จับเปย) และจะเข้ มโหรี จังหวัดสุรินทร์ ใช้ปี่ในปี่กลางผสมกับซอด้วง ซออู้ ซอกลาง กลองกันตรึม
เครื่องประกอบจังหวะ มีกลองมโหรีหรือกลองสองหน้า มโหรี ต าบลตะเคียนราม จังหวัดศรีสะเกษ ใช้แต่
กลองมโหรีโดยไม่มีกลองกันตรึม ทั้งค า “พื้นบ้าน” “อีสาน” “อีสานใต้” ที่ต่อท้ายค ามโหรี ก็เป็นค าที่คน
ส่วนกลางเรียกเพื่อให้ต่างจากมโหรีแบบแผน คล้ายการเรียกมโหรีแขก มโหรีมอญ วงมโหรีอีสานจะใช้บรรเลง
ในงานแต่งงาน งานขึ้นบ้านใหม่ งานบวชนาค และงานศพ เพลงที่ใช้บรรเลงแบ่งออกเป็น ๓ กลุ่มใหญ่ คือ
เพลงครู (ชุดไหว้ครู) เพลงแห่ เพลงทั่วไป (เบ็ดเตล็ด) ขึ้นอยู่กับหน้าที่การ ใช้งาน จังหวะ และท่วงท านองเป็น
