Page 421 - บทความแนวปฏิบัติที่ดี KM มทร.+2 ครั้งที่ 10
P. 421
415
ขั้นตอนที่ 1 การสร้างความรู้ (Knowledge Creation)
การสร้างความรู้โดยใช้วิธีวิจัยเพื่อให้ได้องค์ความรู้ใหม่ และด าเนินการทดลองการตอบสนองของ
แมลงวันพริก Bactrocera latifrons Hendel ต่อสารล่อแบบให้เลือก
เนื่องจากการปลูกพริกประสบปัญหาผลพริกถูกหนอนแมลงวันพริกเข้าท าลายกัดกินอยู่ภายในผล
ท าให้ผลเน่าและร่วงหล่น เก็บผลผลิตไม่ได้ ส่งผลให้คุณภาพและปริมาณผลผลิตต่อพื้นที่ลดลง จึงควรมี
การศึกษาถึงการใช้สารล่อดึงดูดให้แมลงวันพริกมาติดกับดัก เพื่อควบคุมและลดความเสียหายจากการท าลาย
ของแมลงวันพริก ดังนั้นการศึกษาการใช้สารล่อแมลงวันพริกและให้ข้อมูลแก่เกษตรกรในเรื่องนี้จึงมีความ
จ าเป็นอย่างยิ่ง การทดลองท าดังนี้ น าสารทั้ง 3 ชนิดคือ สาร-ionol, -ionone และ eugenol มา
ทดสอบการตอบสนองของแมลงวันพริกใน Petri dish (binary choice test) (อโนทัย และคณะ, 2548) น า
สารสกัด 2 ชนิดๆละ ปริมาตร 100 ไมโครลิตร มาหยดลงบนกระดาษกรอง Whatman #1 โดยหยดสารล่อ
แต่ละชนิดคนละด้านของจานแก้ว รอให้สารระเหยแห้ง จากนั้นน ามาทดสอบการตอบสนองของแมลงวันพริก
โดยน ากระดาษกรองดังกล่าวไปวางในจานแก้ว ปล่อยแมลงวันพริกเพศผู้เข้าไปในจานแก้ว ครั้งละ 1 ตัว ดูการ
ตอบสนองแมลงวันพริกต่อสารล่อ โดยบันทึกเวลาและนับจ านวนแมลงที่เข้าหาสารแต่ละชนิด ใช้น้ ากลั่นเป็น
ตัวควบคุม ทดสอบสารล่อสลับคู่จนครบจ านวน 18 คู่ ทดลองสารล่อละ 20 ซ้ า
ขั้นตอนที่ 2 การเผยแพร่ความรู้ (Knowledge Sharing)
น าผลงานวิจัยที่ได้ด าเนินการแล้วเสร็จไปเผยแพร่ความรู้ในรูปแบบของการประชุมแลกเปลี่ยน
เรียนรู้และการน าเสนอผลงานทางวิชาการ ดังนี้
1. การประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้
กลุ่มเป้าหมาย
กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้และประสบการณ์ครั้งนี้ เป็นเกษตรกร
ผู้ปลูกพริก ซึ่งประสบปัญหาผลพริกที่ปลูกถูกแมลงวันพริกเข้าท าลาย และเจ้าหน้าที่บริษัทมอนซานโต้ จ ากัด
สาขาสกลนคร ซึ่งบริษัทมอนซานโต้ จ ากัด เป็นบริษัทผลิตเมล็ดพันธุ์อันดับต้นๆของประเทศไทย จ านวน 30
ราย
วิธีการด าเนินงาน
จัดการประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้และประสบการณ์ ในวันที่ 27 สิงหาคม 2558 เวลา
08.00-17.00 น. ณ ห้องประชุมภูเม่าหลวง คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน
วิทยาเขตสกลนคร เพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้การใช้สารล่อเพศควบคุมแมลงวันพริกให้แก่เกษตรกรผู้ปลูกพริก
โดยมีหัวข้อการบรรยาย ฝึกปฏิบัติและแลกเปลี่ยนรู้เรียนประกอบด้วย ความส าคัญและชนิดของแมลงวันผลไม้
ที่ส าคัญในพริกและการป้องกันก าจัด การแลกเปลี่ยนเรียนรู้แมลงวันผลไม้ที่เข้าท าลายพริกและวิธีการก าจัด
ของเกษตรกร การแบ่งกลุ่มย่อยศึกษาและจ าแนกตัวอย่างจริงของแมลงวันผลไม้ที่ส าคัญ สารล่อเพศต่อการ
ควบคุมแมลงวันผลไม้ การแบ่งกลุ่มย่อยฝึกปฏิบัติการประดิษฐ์กับดักเพื่อใช้กับสารล่อ การน าสารล่อเพศไปใช้
ประโยชน์ และการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ สรุปและประเมินผล เพื่อให้เกษตรกรได้รู้จักชนิดของสารล่อเพศ ชนิด
แมลงวันผลไม้ การน าสารล่อเพศไปใช้ให้ตรงกับชนิดของแมลงวันผลไม้ที่ระบาดในแปลงปลูกพริกแมลงเบียน
และสามารถสารล่อเพศไปใช้ประโยชน์ในแปลงปลูกพริกของตนเองต่อไป
การวิเคราะห์ข้อมูล
