Page 360 - บทความแนวปฏิบัติที่ดี KM มทร.+2 ครั้งที่ 10

354

materials. The samples used in this research were a group of members of community
enterprise. The research tools used consisted of documents, interviews and observation

form, a satisfaction survey, small group discussion, the community forum and technology
transfer workshops on community enterprise.

Key words: Model, Product Development, Community, Sufficiency Economy

บทน า
การพัฒนาประเทศส่วนมากมักมีการขับเคลื่อนโดยการ ส่งเสริมและสนับสนุนให้ประชากรในประเทศ
อยู่ดีกินดีกินดีมีอาชีพ รายได้และสุขภาพที่ดีทั้งร่างกายและจิตใจ ผ่านโครงการต่างๆ ที่ด าเนินการโดยมี

หน่วยงาน องค์กรในการก ากับของรัฐบาลเป็นหน่วยขับเคลื่อน ดังจะเห็นในช่วงระยะที่ผ่านมารัฐบาลแต่ละ
สมัยได้ให้การส่งเสริมสนับสนุนการพัฒนา คุณภาพชีวิตของประชาชนในชุมชนให้มีอาชีพ มีความเป็นอยู่ที่ดี
ผ่านโครงการของรัฐบาลต่างๆ ในขณะที่การส่งเสริมสนับสนุนให้ประชากรในชนบท หรือชุมชนต่าง ๆ มีงานท า

มีรายได้โดยการน าทรัพยากรในชุมชนมาสร้างมูลค่าเพิ่ม เกิดเป็นผลิตภัณฑ์สินค้าออก จ าหน่าย เช่นโครงการ
หนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ จากการขับเคลื่อนและสานต่อการด าเนินงานที่สอดคล้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคมแห่งชาติ ที่มุ่งเน้นกระบวนการพัฒนาเครือข่ายชุมชนภายใต้รากฐานของความรู้สมัยใหม่ ภูมิปัญญา
ท้องถิ่นและวัฒนธรรมไทย และความหลากหลายทางชีวภาพ เพื่อสร้างสินค้าให้มีคุณภาพและมูลค่าสูง รวมทั้ง

การสนับสนุนการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นและวัฒนธรรมไทยในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของชุมชน (แผนพัฒนา
เศรษฐกิจและ สังคมแห่งชาติฉบับที่ 10 พ.ศ. 2550-2554, 2549, หน้า 81)

ดังนั้นผู้วิจัยได้เล็งเห็นถึงความส าคัญในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนกลุ่มภาคกลาง 4 กลุ่ม แต่ละกลุ่ม
มีเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น และสามารถน าไปใช้เพื่อเป็นการน าเสนอแนวทางการพัฒนาในแง่ของการต่อยอดภูมิ

ปัญญาท้องถิ่น และเป็นการส่งเสริมรายได้ให้กับผู้ผลิตผลิตภัณฑ์ชุมชน ซึ่งเป็นแนวทางประการหนึ่งที่จะสร้าง
ความเจริญแก่ชุมชนกลุ่มภาคกลาง ให้สามารถยกระดับฐานะความเป็นอยู่ของคนในชุมชนให้ดีขึ้น มีความกินดี
อยู่ดี โดยศึกษาการพัฒนาผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นตามแนวพระราชด าริเศรษฐกิจพอเพียง ศึกษารูปแบบ

การพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนภาคกลาง และสร้างขีดความสามารถด้านการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนและถ่ายทอด
เทคโนโลยีแก่ชุมชน เพื่อเพิ่มความหลากหลายและสร้างผลิตภัณฑ์มูลค่าสูงและใช้วัตถุดิบภายในท้องถิ่น
วิธีการด าเนินงาน

การวิจัยเรื่อง รูปแบบการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนภาคกลางตามแนวพระราชด าริเศรษฐกิจพอเพียง
ใช้วิธีการวิจัยทั้งเชิงคุณภาพและปริมาณ รวมทั้งระเบียบวิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมของชุมชน
(Participatory action research: PAR) โดยท าการศึกษาถึงบริบทและศักยภาพการพัฒนาผลิตภัณฑ์ภูมิ

ปัญญาท้องถิ่นตามความคิดเห็นของชุมชน แนวทางการส่งเสริมและพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนตามแนว
พระราชด าริเศรษฐกิจพอเพียง รวมทั้งการสร้างขีดความสามารถด้านการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนและการ
ถ่ายทอดเทคโนโลยีแก่ชุมชน
เครื่องมือที่ใช้ในการการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ การศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้อง และกระบวนการวิจัยการ
ปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วม (Participatory action research: PAR) ได้แก่ (1) การลงพื้นที่สังเกตบริบทของ

ชุมชน ส ารวจสภาพพื้นที่ ทรัพยากรในท้องถิ่น ทรัพย์สินทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น (2) การ
สัมภาษณ์แบบเจาะลึกกลุ่มผู้น าและแกนน าชุมชนรวมทั้งผู้ที่เกี่ยวข้องในงานด้านต่างๆ ของชุมชนทั้งการ
สัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง และไม่มีโครงสร้าง (Struction and Non-struction Interview) (3) สนทนากลุ่ม