Page 548 - บทความแนวปฏิบัติที่ดี KM มทร.+2 ครั้งที่ 10
P. 548
542
including tour operators and tour guide made a visit in the destination in order to give an
opportunity of real practice for the host community. The feedback of those visitors resulted
in tourism development in such area. Eventually, the community participation will be
fulfilled in the future.
Key words: Community-Based Tourism, Stakeholders, Participation
บทน า
การพัฒนาการท่องเที่ยวให้เกิดความยั่งยืนนั้นต้องส่งเสริมกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน ภาครัฐ
ภาคเอกชน และองค์การการปกครองส่วนท้องถิ่นในการบริหารจัดการทรัพยากรการท่องเที่ยวในเชิงคุณภาพ
อย่างยั่งยืน (Williams and Ponsford, 2009) ประเทศไทยมีการใช้การท่องเที่ยวโดยชุมชนเป็นเครื่องมือใน
การพัฒนาอย่างยั่งยืน ด้วยการผลักดันให้เกิดการพัฒนาศักยภาพชาวบ้านในชุมชน ตลอดจนประชาสัมพันธ์
การท่องเที่ยวโดยชุมชนและโฮมสเตย์ในกลุ่มนักท่องเที่ยวต่างชาติ (กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา,2554)
ดังนั้นสิ่งส าคัญที่สุดคือการพัฒนาบุคลากรด้านการท่องเที่ยวในท้องถิ่นให้มีความพร้อมในการรองรับ
นักท่องเที่ยวเพื่อเป็นกระจายรายได้จากการท่องเที่ยวสู่ท้องถิ่น(พจนา สวนศรี, 2546) การจัดการท่องเที่ยว
โดยชุมชนอย่างยั่งยืนจะเกิดขึ้นได้นั้น ต้องให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในพื้นที่นั้น เข้ามามีส่วนร่วมในการบริหาร
จัดการในทุกด้าน (Wallace,1993)
ชุมชนบ้านนาจอก อ าเภอเมือง จังหวัดนครพนม เป็นที่รู้จักกันในนามหมู่บ้านมิตรภาพ ไทย-เวียดนาม
เป็นสถานที่ที่อดีตประธานาธิบดี โฮ จิ มินห์ ได้เดินทางเข้ามาพ านักในประเทศไทย ปัจจุบันมีการก่อตั้ง
พิพิธภัณฑ์หมู่บ้านมิตรภาพไทย – เวียดนาม และบ้านลุงโฮ ที่จ าลองชีวิตของประธานาธิบดี โฮ จิ มินห์ ชุมชน
นาจอกมีนักท่องเที่ยวส่วนใหญ่เป็นชาวไทยเดินทางเข้ามาเยี่ยมชมจ านวนมาก (Shaw and Williams, 1994)
การด าเนินงานที่ผ่านมาเป็นนักท่องเที่ยวที่เข้ามาพักแบบโอมเสย์มีจ านวนน้อยและการกระจายรายได้ไม่ทั่วถึง
การเข้าพักเป็นเพียงแค่เรียนรู้กับเจ้าของบ้านเท่านั้นไม่ได้เรียนรู้ในภาพรวมของชุมชน การจัดการแหล่ง
ท่องเที่ยวขาดการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน อีกทั้งยังขาดความรู้ในหลักการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชน
บุคลากรขาดทักษะในปฏิบัติงานด้านการท่องเที่ยว ไม่มีการจัดท าเส้นทางและกิจกรรมส าหรับนักท่องเที่ยวที่
เข้ามาตลอดจนไม่มีสินค้าของที่ระลึกในชุมชน จึงไม่สารมารถสร้างและกระจายรายได้จากการท่องเที่ยวได้
จากสถานการณ์ดังกล่าว ชุมชนบ้านนาจอกขาดการออกแบบและจัดการ Local Experience ให้กับ
นักท่องเที่ยว ท าให้ชุมชนนาจอกยังรองรับและเป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยวชาวไทยและชาวต่างชาติไม่มาก
เท่าที่ควร อีกทั้งขณะนี้รัฐบาลเวียดนามได้ด าเนินการก่อสร้างอนุสรณ์สถานท่านประธานาธิบดี โฮ จิ มินห์ ซึ่ง
ต่อไปจะเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ส าคัญแห่งหนึ่งของจังหวัดนครพนม(จันทร์ไทย พัฒนประสิทธิชัย, 2558) ยิ่งไป
กว่านั้นจังหวัดนครพนมยังเป็นพื้นที่ติดกับแขวงค าม่วน สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เหมาะแก่การ
พัฒนาพื้นที่ให้สามารถเชื่อมโยงการท่องเที่ยวกับประเทศในกลุ่มประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนอีกด้วย
สาขาวิชาการท่องเที่ยว สาขาวิชาการพัฒนาผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญาไทย และ สาขาวิชาการโรงแรม
คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ มีบุคลากรที่เชี่ยวชาญทางด้านการจัดการ
ท่องเที่ยวโดยชุมชน และการพัฒนาและเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญาไทยให้เป็นสินค้าของที่ระลึกทางการ
ท่องเที่ยวที่สร้างรายได้ให้แก่ชุมชน จึงเล็งเห็นความส าคัญของการพัฒนาบุคลากรด้านการท่องเที่ยวในชุมชน
ให้สามารถจัดการฐานทรัพยากรการท่องเที่ยวของตนเองอย่างมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในพื้นที่ (Eber,
1992) จึงได้ร่วมมือกันจัดโครงการบริการวิชาการ ในลักษณะการบูรณาการการท างานทั้ง 3 สาขาวิชา โดยใช้
