Page 496 - บทความแนวปฏิบัติที่ดี KM มทร.+2 ครั้งที่ 10
P. 496
490
จับแบบปากกา จับแบบปากไก่
ภาพที่ 1 การจับไม้บรรเลงระนาด
กระบวนการที่ 2 การไล่
การไล่ระนาดนั้นมี 2 แบบ ได้แก่ การไล่เพื่อสะสมก าลังและการไล่เพื่อความคล่องตัว ในการไล่แต่ละ
แบบจะได้ประโยชน์ต่างกัน ดังนั้นการไล่แต่ละครั้งควรก าหนดเป้าหมายก่อนว่าต้องการประโยชน์ด้านใด การ
ไล่ระนาดในแต่ละแบบมีวิธีการดังนี้
แบบที่ 1 การไล่เพื่อสะสมก าลัง
เป็นการไล่เพื่อสะสมก าลังให้กับตัวผู้บรรเลง ซึ่งพละก าลังเป็นสิ่งส าคัญมากส าหรับผู้บรรเลง
ระนาดเอก เพราะระนาดเอกต้องตีพร้อมกันทั้ง 2 มือ (คู่แปด) ซึ่งต้องใช้ก าลังมากกว่าเครื่องดนตรีชิ้นอื่น เช่น
ฆ้องวงใหญ่ ฆ้องวงเล็ก ฯลฯ ใช้มือซ้ายและมือขวาตีสลับกันอาจจะตีพร้อมกันบ้างแต่ก็เป็นส่วนน้อย
วิธีการไล่เพื่อสะสมก าลัง มีขั้นตอนดังนี้
ขั้นตอนที่ 1 การจัดเตรียมอุปกรณ์ ได้แก่
1. ผ้า ส าหรับคลุมผืนระนาดในขณะไล่ ต้องมีความหนาพอสมควร ซึ่งท าให้ในขณะตีต้องใช้แรง
มากกว่าการตีปกติ
2. ไม้ระนาดส าหรับไล่ จะมีน้ าหนักมากกว่าไม้ปกติที่เราใช้ตีเป็นประจ า ซึ่งมีน้ าหนักประมาณ 3
บาท (45 กรัม) เพื่อท าให้เราต้องใช้แรงในการตีมากกว่าปกติ
ขั้นตอนที่ 2 วิธีการไล่
1. น าผ้าที่เตรียมไว้มาคลุมผืนระนาด แล้วเริ่มอบอุ่นร่างกายก่อนการไล่ด้วยการใช้ไม้หนักตีขยี้
ด้วยท านองรัวประลองเสภา เพื่อเตรียมความพร้อมก่อน แล้วเริ่มไล่ด้วยไม้ส าหรับไล่มือหรือเรียกว่า “ไม้หนัก”
โดยการตีแบบ “สงมือ” วิธีการตีแบบสงมือ หมายถึง การตีโดยใช้ก าลังในการยกไม้ด้วยก าลังทั้งหมดที่มี
(100%) แต่ตีลงไปที่ผืนระนาดโดยการยั้งมือเพื่อให้เกิดเสียงดังเพียงครึ่งเดียว (50%) และในการไล่ระนาด
จะต้องใช้วิธีตีแบบสงมือตลอดการไล่ เพราะการตีแบบสงมือต้องใช้ก าลังในการตีมากกว่าปกติ จึงท าให้เรามี
ก าลังสะสมเพิ่มมากขึ้น แต่เมื่อน าไปใช้บรรเลง ในสถานการณ์จริงจะใช้วิธีการตีแบบสงมือในเพลงบาง
ประเภทเท่านั้นซึ่งมีน้อยมาก ส่วนใหญ่จะใช้การตีแบบครึ่งข้อครึ่งแขนมากกว่า จึงท าให้ตีสบายขึ้น ไหวขึ้น
และตีได้นานขึ้น เพราะได้ผ่านการฝึกฝนการตีแบบสงมือซึ่งเป็นการตีที่ยากและต้องใช้ก าลังมากกว่ามาแล้ว
2. วิธีการจับไม้ระนาดในการไล่ต้องจับให้ครบทั้ง 5 นิ้วและจับให้แน่น ในช่วงแรกของการเริ่มไล่
ให้จับไม้แบบปากกาซึ่งเป็นการจับขั้นพื้นฐานของการเริ่มฝึกหัดระนาด แล้วตีลงไปที่ผืนโดยต้องลงให้พร้อมกัน
ทั้ง 2 มือ รวมถึงต้องใช้น้ าหนักมือที่เท่ากันด้วยจึงจะท าให้เกิดเสียงที่มีคุณภาพ และในขณะไล่นั้นต้องวิเคราะห์
